Onderweg naar St. Olav - van Oslo naar Selånger

Route-indeling

• 1 Noorwegen (Oslo – Zweeds/Noorse grens) - 121 km
• 2 Värmland (Zweeds/Noorse grens – Uvanå) – 171 km
• 3 Dalarna (Uvanå – Dalfors) – 211 km
• 4 Gävleborg (Dalfors - Hudiksvall) – 144 km
• 5 Västernorrland (Hudiksvall – Selånger) – 124 km

Hoogteprofiel

Hoogtemeters

Hoogtemeters zijn ‘maar’ cijfertjes die in de praktijk vaak anders uitkomen.
Sterker nog, welke site of app je ook gebruikt om de gps weer te geven, je krijgt even zoveel verschillende hoogtemeters. Afhankelijk van de mate waarin men probeert ruis in de hoogtedata te onderdrukken, kan het verschil wel oplopen tot 10%.

Voor diegene die toch graag wat cijfers willen zien, hierbij een overzicht. De bron die hiervoor gebruikt is, is judise.nl, een gps-editor die de ruisonderdrukking voor hoogtemeters zo heeft ingesteld dat de resultaten voor Scandinavië een beetje overeenkomen met het populaire Strava (voor Nederland, Belgë en NRW is Judise nog veel preciezer).

Traject 1, Noorwegen
Stijging: 1330 m, daling: 1215 m.
Gemiddelde helling: 2%

Traject 2, Värmland
Stijging: 1610 m, daling: 1469 m
Gemiddelde helling: 1,8%

Traject 3, Dalarna
Stijging: 1584 m, daling: 1629 m
Gemiddelde helling: 1,5%

Traject 4, Gävleborg
Stijging: 926 m, daling: 1152 m
Gemiddelde helling: 1,4%

Traject 5, Oostkust
Stijging: 764 m, daling: 734 m
Gemiddelde helling: 1,2%

En dan nog een persoonlijke noot: uit ervaring weet ik dat die getallen er niet zo toe doen. In die zin, op een afstand van 600 kilometer, komt het niet op een paar honderd hoogtemeters aan. Wat voor mij wel van belang is, is het stijgingspercentage. Een kilometer klimmen met een stijgingspercentage van 3% is nogal een verschil met een kilometer klimmen met percentage van 18%. En misschien nog meer van belang: de ene dag het gaat beter dan de andere dag, afhankelijk van gemoed, gezondheid, het weer… Kortom, er zijn een heleboel factoren die zorgen dat een tocht als makkelijk of als moeilijk wordt ervaren. Daar kunnen geen cijfertjes tegenop.

De beste tijd voor deze route is van mei tot en met september. Hou er wel rekening mee dat sommige accommodaties en bezienswaardigheden pas half juni/eind juni opengaan en dat ze begin september/half september weer sluiten.

Het deel van Noorwegen waar de route doorheen gaat heeft een gematigd zeeklimaat en is iets koeler dan Nederland. Het deel van Zweden waar de route doorheen loopt heeft een gematigd landklimaat wat meer zonuren en minder regen dan in Nederland.

De wegkwaliteit van de fietsroute is over het algemeen goed. Hoe groter de wegen, hoe beter de kwaliteit. Asfaltwegen en onverharde wegen wisselen elkaar regelmatig af. De onverharde wegen zijn, een uitzondering daargelaten, goed fietsbaar.

Op het begin- en eindpunt na, is Onderweg naar St. Olav een hele rustige route. In het midden van de route, rondom het toeristische Mora, zul je ook wat meer drukte ervaren. Verder zijn het alleen de kleine stadjes die af en toe wat reuring brengen onderweg. Over het algemeen fiets je over rustige lokale wegen door bossen en boerenland. Soms zul je kilometers lang niemand tegenkomen. Er zijn echter ook wegen die je moet delen met automobilisten en dat is lang niet altijd fijn. Helaas zijn daar dan geen alternatieven voor zonder dat je enorm moet omrijden. Gelukkig zijn deze stukken nooit lang.

De afstanden tussen de overnachtingsplekken en de supermarkten kunnen soms behoorlijk groot zijn. Enige planning kan dan handig zijn. Achter in de gids vind je een overzicht van supermarkten en campings en afstanden daartussen.

Eten

In de grotere plaatsen zijn er supermarkten en af en toe kom je onderweg een landwinkel tegen. Soms zit er een grote afstand tussen twee winkels. Dit wordt in de routebeschrijving van de gids vermeld. In de grotere plaatsen zijn er eetgelegenheden. Voor een kop koffie/thee met wat erbij, kun je in Zweden meestal ook terecht bij een hembygsgård.

Wildkamperen

Fietsen met een tent heeft in Noorwegen en Zweden zo z’n specifieke voordelen. Wildkamperen is bijna overal in de natuur toegestaan wanneer men 150 meter afstand tot huizen en hekken houdt. Op boerenland dien je toestemming te vragen aan de boer. Voor wildkampeerders zijn er langs de hele route wel plekjes te vinden. In de gids worden ook shelters (in het Zweeds Vindskydd) weergegeven aan de route. Deze shelters zijn meestal, afhankelijk van je eigen standaard, vaak geschikt om in de slapen. Deze shelters zijn ook te vinden via de website Vindskyddskartan (Shelter Map) of de gelijknamige app.

Campings

In Noorwegen is de eerste camping pas vlak voor de Zweedse grens, na 110 km. Dat is voor velen te ver voor de eerste dag. Er is eerder een kampeerplek voor campers waar je ook je tent kan opzetten. Behalve een droogtoilet, zijn er geen sanitaire voorzieningen. Deze plek zit op 98 km en zal voor de meeste fietsers ook te ver zijn voor de eerste dag. Wat rest, is wildkamperen of Airbnb.

In Zweden zijn er wel campings op dagafstanden te vinden, al moet je er soms een stuk(je) voor omfietsen. Campings hebben, behalve kampeerplekken, ook altijd eenvoudige hutten. In het hoogseizoen is het aan te raden deze van te voren te reserveren. In bijna alle gevallen heb je hiervoor een eigen slaapzak nodig. Ook beschikken vrijwel alle campings over een kookgelegenheid waar je niet alleen kan koken, maar vaak ook (droog en warm) kan eten.

Logeren

In Oslo en het laatste stuk vanaf Sundsvall zijn er ruim voldoende hotels, hostels, B&B’s en Airbnb’s. Ook zijn daar pelgrimsaccommodaties te vinden waar je met een pelgrimspas korting kan krijgen (pelgrimspas is te koop in de webshop van Via Gaia, of in het pelrimscentrum van Oslo). Langs het traject door Noorwegen zijn er tot en met Lillestrøm enkele hotels, daarna alleen Airbnb's. Vanaf de Zweedse grens zijn er, behalve Airbnb's alleen in de grotere plaatsen (kleine) hotels en b&b's te vinden en verder af en toe op het platteland. Als je lid bent van Warm Showers, hou er dan rekening mee dat de adressen dun bezaaid zijn.

Tip voor als je de route thuis aan het voorbereiden bent: zoek op de site van Airbnb op een plaats aan de route. Je ziet dan wat er zoal beschikbaar is. Sowieso is het raadzaam om een Airbnb minstens een paar dagen van te voren te boeken, maar als er weinig accommodaties beschikbaar zijn, dan is het raadzaam om dat ruim van te voren te doen. Check altijd of ze een veilige plek voor de fiets hebben.

Een hembygdsgård is een Zweedse term voor een heemvereniging. Vaak gehuisvest in een historische boerderij (gård). Vele dorpen beschikken over zo’n kleine maar fijne museumvereniging die het lokale erfgoed verzamelt en beheert. Hembygdsgården worden gebruikt voor diverse vieringen zoals midzomer en kerst, maar er worden ook bruiloften gevierd. Sowieso vinden er in het zomerseizoen altijd veel activiteiten plaats. Voor de fietser zijn dit ideale pauzeplekken. Niet alleen zijn het mooie plekjes vol cultuurgoed, in de zomer wordt er vaak fika geserveerd, koffie met een diversiteit aan zelfgebakken taarten en koekjes. Dat fenomeen wordt zomercafé genoemd. Zo’n seizoenscafé kun je trouwens ook op andere plekken tegenkomen. In de door vrijwilligers bemande hembygdsgård heerst vrijwel altijd een gemoedelijke sfeer. Er zijn er zelfs een aantal waar je je tent mag neerzetten voor een nachtje.

Van en naar Oslo zijn er veel mogelijkheden. Vanuit Selånger (of de nabijgelegen stad Sunsvall) kun je niet per trein of bus naar huis als je ook de fiets meeneemt. Deze route is bedoeld als verbindingsroute voor de beide Olavspaden en zal hoogstwaarscheinlijk vanuit Selånger via het St. Olavspad naar Trondheim gefietst worden.

Enkele voorbeelden om in Olso te geraken:

• Met de trein via Kopenhagen, Malmö, Göteborg naar Oslo
• Met de trein naar Frederikshavn (DK) en de veerboot naar Oslo met DFDS
• Met de trein naar Kiel (D) en de veerboot naar Oslo met Colorline
• Met de trein naar Kopenhagen (DK) en de veerboot naar Oslo met DFDS
• Met de fiets via de Kristiansroute vanaf Kristiansand
• Met de fiets via de Nord Sea Cycle route via Kopenhagen en Götenborg

Vervoer naar de betreffende ferryterminals
Dat hangt af van jouw persoonlijke voorkeur en jouw beschikbare reistijd. Als je met de trein reist, kun je die boeken via NS-international of de Deutsche Bahn.

Trein en bus in Noorwegen

In Noorwegen kan de fiets mee in de trein en in veel gevallen ook in de bus. Koop van te voren een ticket op de website van VY (vy.no).

Let daarbij op het volgende.

Trein

• De meeste treinstations zijn onbemand. Je moet van tevoren online een ticket kopen. Bij regionale treinen kun je het fietsticket in de trein zelf kopen.
• De prijs van een fietskaart is gelijk aan de prijs van een kinderkaartje.
• Het kopen van een fietskaart garandeert geen plaats voor de fiets. In de trein is ruimte voor een beperkt aantal fietsen.

Tip Reis je met regionale treinen, koop dan een flexibel ticket voor jezelf op de website van VY en koop het fietsticket in de trein. In Oslo is een bemand station. Daar kun je aan de balie een ticket kopen.

Bus

• Als er ruimte is, dan kan de fiets mee. De chauffeur beslist of de fiets mee kan of niet.
• Check van tevoren op de website van de betreffende busmaatschappij. Soms moet je namelijk van tevoren voor de fiets reserveren.

Trein en bus in Zweden

In Zweden kan de fiets niet met de bus mee. Op bepaalde trajecten mag de fiets mee in de trein. Op deze fietsroute is er echter geen mogelijkheid om onderweg op de trein of bus te stappen. Eenmaal in Sundsvall aangekomen, kun je wel met de fiets in de trein westwaarts. Tot aan Duved loopt dit traject parallel aan het St. Olavspad. Vanaf Duved gaat het St. Olavspad in noordwestelijke richting en de trein in westelijke richting. In Duved kun je overstappen op een Noorse trein.

Met het oog op veiligheid zijn Noorwegen en Zweden prima geschikt om alleen te fietsen. De ‘beschaving’ in de vorm van wegen, verkeer, huizen en boerderijen is nooit ver weg en de afstanden tussen de verschillende dorpen en stadjes is niet groot.
Voor vrouwen alleen gelden geen andere voorzorgsmaatregelen dan elders in het leven. Sterker nog, voor vrouwen zijn Noorwegen en Zweden relatief veilige landen.
Er is weinig criminaliteit, maar de fiets op slot zetten is uiteraard altijd aan te raden.

Ook in Noorwegen en Zweden zit het elektrisch fietsen enorm in de lift en deze route kan zeker gefietst worden met een elektrische fiets. Wel moet je rekening houden met het volgende:

• Opladen zal niet tot problemen leiden, zolang je niet gaat wildkamperen. Wel is het handig om een beetje een planning te maken wat overnachten betreft. Bij twijfel of je bij jouw accommodatie kan opladen, is het handig om van te voren even te bellen om te vragen of het kan/mag.
• Hoewel de oplaadpunten nog niet in kaart zijn gebracht, lijkt het me dat in elk dorp of stadje wel een café is waar je mag opladen. Misschien mag het ook wel bij een tankstation, die je vooral in Noorwegen veel tegenkomt. Die zijn trouwens overal goed voor: toilet, koffie/thee, noodrantsoen... en er staat bijna altijd een bankje buiten.

Wellicht ten overvloede: altijd vragen! Men zal bijna altijd ja zeggen, tenzij het gewoon niet kan, maar ongevraagd je stekker ergens in het stopcontact steken is not done.